Ljóðbókatænastan 

Ljóðbókatænastan skal útvega ljóðbøkur o.a. tilfar til teirra, sum av eini ella aðrari orsøk ikki fáa lisið ella á annan hátt fáa ognað sær vanligan prentaðan tekst. Somuleiðis skal Ljóðbókatænastan skipa fyri, at tilfar av nevnda slagi verður atgeingiligt hjá brúkarunum á bókasøvnum landsins.

Málið við Ljóðbókatænastuni er at tryggja almenninginum, men fyrst og fremst teimum, sum hava serligan tørv, atgongd til so nógv sum gjørligt av tí lesitilfari, sum kemur út á føroyskum, eisini á øðrum miðlum enn prenti. Dentur verður lagdur á, at útgávurnar bókmentaliga, málsliga og tøkniliga hava bestu góðsku.

Arbeiðið hjá Ljóðbókatænastuni fer fram í samstarvi við ráðgevandi nevnd við umboðum fyri brúkarar, avvarðandi feløg og bókasøvn.

Í ráðgevandi nevndini eru: 

• Nám
• Føroya Blindafelag
• Sjóndepilin
• Landsbókasavnið
• Býarbókasavnið
• Felagið fyri Lesi- og skriviveik

Fyristøðufólk fyri Ljóðbókatænastuna er Elin Brimheim Heinesen, elinh(at)landsbokasavnid.fo, tlf. 790527.

Ljóðbókatænastan heldur til í J.C. Svabos gøtu 17 - í veghæddini í stóra hvíta húsinum yvirav Landsbókasavninum.

Tíðindi frá Ljóðbókatænastuni:

Árið, ið fór í Ljóðbókatænastuni 2022

Árið, ið fór í Ljóðbókatænastuni 2021

Árið, ið fór í Ljóðbókatænastuni 2020

Nýggjar ljóðbøkur (2018-2019)

 

Nær koma føroyskar ljóðbøkur á netið?
Hetta er tann brennandi spurningurin nógv fólk seta – av góðum grundum. Øllum ljóðbókabrúkarum til kunningar er her tí ein frágreiðing um, hvør støðan er í løtuni:

Nýggja bókasavnslógin, sum kom í gildi 1. januar 2024, ger tað endiliga møguligt, at katalogið av um 500 føroyskum ljóðbókum, sum Ljóðbókatænastan á Landsbókasavninum hevur framleitt, nú kunnu leggjast út alment á talgildar pallar, so sum t.d. eReolen.dk. Men akkurát sum í Danmark skulu forløgini sjálvi leggja ljóðbøkur út á netið sbrt. nýggju bókasavnslógini.

Tað nýggja er, at lógin loyvir nú Ljóðbókatænastuni á Landsbókasavninum at útflýggja ljóðfílur til forløgini við ljóðbókum, framleiddar í Ljóðbókatænastuni burtur úr bókum hjá forløgunum – tó einans ljóðbøkur, sum forløgini hava tryggjað sær skrivlig rættindi til at almannakunngera á netinum. Ljóðfílurnar verða útflýggjaðar móti, at forløgini lata helvtina av klikkgjaldinum fyri útlán, inntil ljóðbókaframleiðslan er dekkað, tó hægst í 10 ár.

Landsbókasavnið skipaði fyri verkstovu í december 2023, har forløgini og umboð luttóku frá DDF (Det Digitale Folkebibliotek, sum eigur eReolen) og Publizon (fyritøkan, sum hevur ment og rekur eReolen-skipanina). Á skeiðnum fekst at vita, hvussu eReolen-pallurin er uppbygdur. Forløgini fingu eisini vegleiðing í, hvussu tilfar verður lagt út á pallin. Tá eitt vist tal av bókum er lagt út, verður ein føroysk inngongd ella tilvísing gjørd á eReolen til tær føroysku ljóðbøkurnar.

Forløgini hava ikki nátt at leggja ljóðbøkur út enn, tí tey kundu ikki fara undir at biðja um ljóðfílur frá Ljóðbókatænastuni, fyrr enn tey fingu at vita júst, hvørjar av teirra bókum eru framleiddar til ljóðbøkur av Ljóðbókatænastuni. Tíverri bar ikki til ómiddulbært at hála hesi dáta úr bókasavnsskipanini um, hvørji bókaforløg hava givið pappírsbøkurnar út, sum ljóðbøkurnar eru lisnar inn frá.

Tí mátti Ljóðbókatænastan fara undir at gera eitt yvirlit, har hesar upplýsingar vóru lagdar inn manuelt um hvørja einstaka av teimum yvir 500 ljóðbókunum, sum Ljóðbókatænastan hevur framleitt. Tað hevur verið eitt langsamiligt arbeiði at fullfíggja hendan listan. Harumframt hevur arbeiðið tíverri verið seinkað orsaka av longri varandi sjúkramelding.

Listin var endiliga liðugur í fyrru viku og sendur í fyrsta umfari til tey stóru forløgini – tvs. tey, sum hava givið nógv tær flestu bøkurnar út, sum finnast sum ljóðbøkur: Sprotan, NÁM og Bókadeild Føroya Lærarafelags.

Nú kunnu hesi forløgini endiliga rekvirera ljóðfílurnar frá okkum, sum tey hava tryggjað sær loyvi frá upphavsrættindahavarum til at leggja út, soleiðis at tey kunnu byrja at leggja teirra ljóðbøkur á eReolen. Tey smærru forløgini fara eisini at fáa listar við teirra bókum, so tey kunnu boða okkum frá, hvørjar ljóðbøkur, tey hava (ella kunnu fáa sær) rættindi til at leggja á eReolen.

Vit í Ljóðbókatænastuni eru eisini í holt við at konvertera allar tær ljóðfílurnar, sum forløgini ynskja at fáa útflýggjaðar, til tey format, sum eReolen krevur, at tær hava. Meginparturin er gjørdur klárur, men ein partur er eftir at konvertera. Lidnu ljóðfílurnar vera síðani útflýggjaðar so hvørt til forløgini at leggja út á eReolen.

So gongd er í málinum. Vit vóna, at so nógv forløg sum gjørligt sum skjótast fara at leggja teirra ljóðbøkur út á eReolen.

Vónandi er hetta ein nøktandi frágreiðing um, hvør støðan er í løtuni.

Hevur onkur aðrar spurningar hesum viðvíkjandi, vinaliga skriva til elinbh@lbs.fo.